Voor het eerst in een decennium zijn de huizenprijzen in Vlaanderen gedaald, volgens de jaarlijkse ERA Barometer, die al voor het 19e opeenvolgende jaar wordt uitgevoerd om de vastgoedmarkt te analyseren. Vanaf het vierde kwartaal van 2022 vertoont de gemiddelde prijs van een huis een daling van 1,9%. Daarentegen is de prijs voor een appartement in dezelfde periode licht gestegen. Opmerkelijk is ook dat het energieprestatiecertificaat (EPC) steeds meer invloed heeft op de waardebepaling van woningen.

Een gedetailleerdere analyse voor alleen 2023 onthult een realiteit waarin de vastgoedmarkt duidelijk afkoelt. Sinds het laatste kwartaal van 2022 zijn de prijzen voor woonhuizen met 1,9% gedaald. Deze afkoeling komt ook tot uiting in de gemiddelde verkooptijd: van een gemiddelde van 85 dagen in 2022 naar 103 dagen in 2023, wat een stijging van 21% betekent om een vergelijkbaar pand te verkopen.

EPC speelt belangrijkere rol
Het zal niet verrassend zijn: naast de locatie is het EPC van een woning een cruciale factor geworden bij het bepalen van de waarde. De verkoopprijs stijgt aanzienlijk naarmate het EPC-peil verbetert. In 2023 lag de verkoopprijs voor een woning met EPC-label A maar liefst 17,1% hoger dan voor een vergelijkbare woning met EPC-label D, met dezelfde ruimtelijke kenmerken en perceeloppervlakte. Een vergelijkbare woning met een F-label werd verkocht voor 11,7% minder dan een woning met een D-label. In 2022 was deze minderwaarde nog 8,5%. Voor woningen met een EPC-score die 100 punten lager ligt, wat overeenkomt met een gunstiger label, betaalde de koper in 2023 3,4% meer. In 2022 was deze meerprijs 2,8%.

Wat met Wallonië?
In Wallonië is er echter een omgekeerde trend. Net als in Vlaanderen blijven woningen onder de taalgrens langer te koop staan dan in 2022, met een gemiddelde duur van 118 dagen. Dit is aanzienlijk langer dan de 88 dagen van een jaar eerder. Hoewel de woningprijzen in Wallonië met 2,4% zijn gestegen ten opzichte van 2022, volgen ze niet het Vlaamse voorbeeld. Een van de oorzaken hiervan is de renovatieplicht, die alleen in Vlaanderen van toepassing is. In Wallonië hoeven huizenkopers minder rekening te houden met een verplicht renovatiebudget op korte termijn, wat de ruimte voor aankoop vergroot en de prijzen blijven stijgen.